Juridisch schrijven, Internationaal Recht en AI: Een gesprek met Peter Schüller, LL.M., Director Legal bij BIOTRONIK

De juridische wereld is gebouwd op traditie, maar in een tijdperk van snelle technologische veranderingen wordt het vakgebied als nooit tevoren hervormd door innovatie. Bij Libra spreken we graag met juridische professionals die deze verandering aansturen.

In dit interview gingen we in gesprek met Peter Schüller, LL.M., Director Legal bij BIOTRONIK, een wereldleider in de productie van medische apparatuur. Peter heeft een indrukwekkende carrière opgebouwd bij diverse toonaangevende advocatenkantoren en heeft daarnaast een belangrijke bijdrage geleverd aan de academische wereld als docent, auteur en redacteur, waaronder als co-redacteur van ‘BeckOK Mietrecht’ voor C.H.Beck. In 2020 trad hij toe tot BIOTRONIK’s Corporate Legal Group als hoofd van de wereldwijde juridische bedrijfsvoering.

Peter, laten we bij het begin beginnen: wat trok je aan in het juridische vakgebied?

Net als velen was mijn reis naar het recht niet volledig zelfgestuurd. Ik was aanvankelijk aangetrokken tot filosofie, gefascineerd door de grote vragen over het leven en bestaan. Maar mijn vader moedigde me aan om een pad te kiezen met meer praktische carrièreperspectieven. Recht bleek de perfecte balans voor mij—het stelde me in staat mijn nieuwsgierigheid te kanaliseren in iets tastbaars met echte impact.

Meer nog, ik ontdekte in mezelf een vermogen om op te komen voor de standpunten van anderen, vooral wanneer ik in een zaak geloofde. Dat werd de drijvende kracht achter mijn juridische carrière—niet om te oordelen, maar om de behoeften van mijn cliënten te vertegenwoordigen en te ondersteunen.

Naast je carrière als advocaat heb je talloze onderzoeksartikelen, commentaren en boekhoofdstukken geschreven. Welke rol speelt schrijven voor jou persoonlijk?

Ik zie schrijven als een andere vorm van pleiten—ervoor zorgen dat belangrijke discussies niet verloren gaan in juridische obscuriteit, maar blijven informeren en richting geven. Schrijven draait voor mij om helderheid: complexe ideeën destilleren tot iets toegankelijk en blijvend.

Ook in mijn dagelijkse werk zijn er projecten die precisie en diepgaand onderzoek vereisen, gecombineerd met een goed begrip van zakelijke behoeften. Dit zijn vaardigheden die elke advocaat zou moeten hebben voor commerciële taken. Uitstekende advocaten hebben deze vaardigheden tot in de puntjes beheerst. Een voorbeeld hiervan is onze Group General Counsel, die overigens ook een enthousiaste gebruiker van chatbots is.

"Contracten opstellen is een kunst. Deze kunst vereist helderheid en focus op het essentiële, in plaats van een eindeloze zoektocht naar perfectie. Want een 'perfect contract' bestaat niet in de zakenwereld."

Wat vind je het leukste aan werken in een internationale juridische afdeling?

Werken bij BIOTRONIK heeft me een unieke kijk gegeven op de complexiteit van internationaal recht. Elk land benadert contracten anders. In de VS en Japan kunnen overeenkomsten gemakkelijk 50 pagina’s beslaan, met een minutieuze uitwerking van elk detail. In Europa zijn contracten vaak beknopter, waarbij bredere juridische kaders de hiaten opvullen.

Het overzien van juridische operaties in meerdere regio’s betekent voortdurend aanpassen. Het Commonwealth-rechtssysteem, met zijn sterke afhankelijkheid van jurisprudentie, verschilt sterk van het Duitse civiele recht, dat gebaseerd is op statuten. In Japan en China spelen precisie en culturele nuances een grote rol bij contractonderhandelingen. We vertrouwen sterk op lokale experts binnen onze Corporate Legal Group om deze nuances te navigeren, maar uiteindelijk blijven de kernprincipes van het recht verrassend consistent over jurisdicties heen.

De rol van AI in het recht

Technologie, en met name Large Language Models (LLM), transformeert juridisch werk in een ongekend tempo. Een van de meest opwindende aspecten is hoe LLM’s helpen bij het navigeren door verschillende rechtssystemen.

"Een LLM versnelt het onderzoeksproces en zorgt ervoor dat we geen belangrijke juridische principes over het hoofd zien."

Bij BIOTRONIK’s Corporate Legal Group spelen LLM’s een steeds belangrijkere rol. We gebruiken ze uitgebreid voor juridisch onderzoek, het opstellen van documenten en het analyseren van clausules tijdens onderhandelingen. De juridische wereld is enorm, en een LLM helpt informatie te filteren en analyseren die anders uren zou kosten om handmatig te verwerken.

Natuurlijk blijft menselijke expertise onvervangbaar—de LLM is geen besluitvormer, maar een assistent die onze capaciteit vergroot om complexe juridische operaties efficiënt te beheren. Het is essentieel dat een mens de uiteindelijke controle uitvoert; uiteindelijk blijven wij verantwoordelijk voor de inhoud, ongeacht of AI het proces heeft ondersteund.

Tot slot: hoe zie je de toekomst van de juridische praktijk?

Mijn oudste dochter begon in 2024 met haar rechtenstudie. Op de universiteit lijkt alles nog in de geest van Savigny te zijn. Rechtenstudenten worden getraind in juridisch denken volgens de beroemde canones. Dat is veelbelovend.

"Maar ik ben ervan overtuigd dat er veel zal veranderen, vooral in de praktijk van het recht. AI, en niet alleen LLM’s, zal de hele markt ingrijpend transformeren."

Daarom moeten alle juridische adviseurs, advocaten, bedrijfsjuristen en rechters zich vertrouwd maken met AI en de (toekomstige) mogelijkheden ervan. AI biedt immers geweldige kansen. Bij BIOTRONIK’s Corporate Legal Group werken we al aan het vormgeven van de toekomst van het juridische beroep!